artırabilir, kalabalığı sakinleştirebilir ya da bir atletin kaslarını güçlendirebilirsiniz. Pazarlamada, özellikle de
logo tasarımı, web tasarımı, kitap kapağı tasarımı ya da ürün ambalaj tasarımında renk psikolojisi bilgisi çok
işinize yarar.
Aşağıda Batı yarıküresinde temel renklerin anlamına hızlı bir bakış bulacaksınız. Bu bilgiler pazarlama
projelerinde hangi renkleri kullanacağınız konusunda size ışık tutacaktır. Renk psikolojisi aşağıdaki renklerin
açık ve koyu tonlarına göre değişir. Ayrıca web’de ve farklı kültürlerde renklerin farklı anlamları olduğunu
unutmayın.
Renk Psikolojisi: Siyah
Siyah otoritenin, gücün, istikrarın ve sağlamlığın rengidir. Akılla da ilişkilidir. Siyah giysiler daha ince gösterir.
Kimi zaman kötülükle de ilişkilendirilen kasvetli bir renktir. Batı dünyasında siyah keder anlamına gelir. Güçlü
duygular uyandıran, ciddi, ağırbaşlı bir renktir; fazla miktarda siyah kullanıldığında insanları alt etmek,
bastırmak kolaylaşır.
Renk Psikolojisi: Beyaz
Dünyanın önemli bir kısmı için beyaz saflığı simgeler; temizlikle, aydınlık ve güvenle ilişkilidir. Aynı zamanda
rengi olmamak ya da yansız (nötr) olmakla da ilintilidir. Bazı Doğu ülkelerinde matem giysileri beyaz olur.
Beyaz yaratıcılıkla da ilişkilidir. Renk tayfındaki bütün renkleri içinde barındırır.
Renk Psikolojisi: Gri
Gri, daha çok hayattaki pratik, zamandışı, ortayolcu, katı şeylerle ilişkilendirilir. Fazla grinin neredeyse hiçbir
duygusu yoktur; ama bir parça gri ürününüze (logonuza v.s) kaya gibi sağlam duygusu verecektir. Grinin bazı
tonları yaşlılıkla, ölümle, vergilerle, depresyonla ya da yönünü kaybetmiş olmakla ilişkilidir. Grinin önemli bir
versiyonu olan gümüş rengi ise yardım eli uzatmakla ve güçlü karakterle ilişkilidir.:"
Renk psikolojisi : kırmızı
Dikkat çekmek istiyorsanız kırmızı kullanırsınız. Enerjinin rengidir. Heyecan ve hareketle ilişkilidir. Çevrelerinde
fazlaca kırmızı renk olan insanların kalp atışı normal zamanlara göre biraz hızlanır. Bebek odası için hiç
şüphesiz olabilecek en kötü renktir ama yetişkin yatak odalarında faydalıdır. Kırmızı fazla kullanılmaması
gereken bir renktir ama doğru yerde küçük bir kırmızı kullanmak akıllıca olabilir. Kırmızı hayatın da rengidir.
Kırmızı heyecan yaratır, seksi, tutkuyu, hızı ve tehlikeyi ifade ederken kullanılır. Uygun yerde kullanıldığında
çok işe yarar.
Renk Psikolojisi: Mavi
Çoğu kimse en sevdiği rengin mavi olduğunu söyler. Güven verir. Aidiyet hissi uyandırır. Dünyanın çok büyük
bir bölümü mavidir. Mavi renge bakmak bedenin sakinleştirici kimyasallar üretmesini tetikler. Ama bu, mavinin
bütün tonları için geçerli değildir. Mavinin bazı tonları (ya da çok fazla mavi) soğukluk ve mesafeyle ilişkilidir.
Dinlendirici bir renk olduğu için genellikle yatak odalarında kullanılır. Metanet, bağlılık ve sadakatle ilişkilidir.
Mavi boyalı bir çalışma odası üretkenlik için iyi bir seçimdir; konsantrasyonu kolaylaştırır. Araştırmalar mavi
boyalı spor salonlarında ağırlık çalışanların daha başarılı olduklarını gösteriyor.
Renk Psikolojisi: Yeşil
Gelişmenin, doğanın ve paranın rengidir. Yeşil de sakinleştirici bir renktir. Koyu yeşil, muhafazakârlıkla,
erkeksilikle ve dünya nimetleriyle ilişkilidir. Gıpta etmeyle, iyi şansla, cömertlikle ve bereketle de ilişkilendirilir.
Huzurun, uyumun, besleyiciliğin, destek ve ilerleme enerjisinin geleneksel rengidir.
Renk Psikolojisi: Sarı
Kahkahanın, mutluluğun ve iyi zamanların rengidir. Etrafında sarı renk olan biri iyimserleşir çünkü beyni
mutluluk hormonu seratonin salgılar. Her ne kadar iyimserlikle ilişkili de olsa dikkat edilmesi gereken bir renktir;
sarı yoğun olduğunda huysuzluğun rengine dönüşür. Araştırmalar bebeklerin parlak sarı renkli odalarda daha
çok ağladıklarını gösteriyor. Metabolizmayı yükseltme özelliği vardır. Yaratıcı düşünceleri tetikler. Çok
kullanıldığında çabucak tahakküm edici ve dayanılmaz hale gelebilir ama doğru yerde ve yeteri miktarda
kullanıldığında güçlü bir pazarlama aracı olabilir.
Renk Psikolojisi: Turuncu⿴
Yeryüzündeki en göz alıcı renktir. Eğlenceli zamanlarla, mutlu, zinde ve enerjik durumlarla ilişkilidir. Aynı
zamanda tutkunun da rengidir. Bu rengin sükunetle yakından uzaktan ilgisi yoktur. Pazarlamada fazla
kullanılan bir renk değildir. Oyunculuk saçar, çocuksu davranışları tetikler.
Renk Psikolojisi: Mor
Kralların, kraliçelerin, ulviliğin rengidir. Refah, gönenç ve sofistikelikle ilişkilidir. Problem çözmede
kullanıldığında beyin faaliyetini uyarır. Yine de aşırı kullanımı caka satmak ve yüzeysel olmakla ilişkilendirilir.
Gizemli, bilge ve saygın bir hava yaratırken bu rengi daha da dikkatli kullanmak gerekir. Genç kızlar en
sevdikleri renk olarak neredeyse morun bütün tonlarını seçiyorlar.
Renk Psikolojisi: Kahverengi
Dostluğun, durmuş oturmuşluğun ve güvenilirliğin rengidir. Yeryüzünün, toprağın rengidir bu yüzden de
ayakları yere sağlam basmakla ilişkilendirilir.
ÖNCÜ RENK KOMBİNASYONLARI :1 . 2
Pazarlama iletişimi, işletmelerin tüketicilere mal ve hizmetlerini
tanıtmaları amacıyla çeşitli pazarlama iletişim araçlarını kullanarak (reklam, satış
geliştirme, halkla ilişkiler, kişisel satış, doğrudan pazarlama) gerçekleştirdikleri
ikna edici bir iletişim sürecidir. Bu süreçte işletmeler, işitsel birtakım mesajların
yanı sıra tüketicilere her türlü renk, resim, sembol, şekil vb. uyaranlar ile görsel
mesajları da göndermektedir. Hızlı yaşayan günümüz insanı için daha hızlı ve
etkili bilgi alışverişi sağlaması, kalıcılığının daha fazla olması, ikna edici ve
dikkat çekici olması ve dolayısı ile etrafında olup bitenleri anlamlandırmaya
yardımcı olması gibi sebeplerle görsel iletişimin önemi oldukça fazladır. Bu
çalışmada; görsel iletişim, pazarlama iletişimi ve renk ilişkisine değinilmekte,
renklerin anlamı, renklerin müşterilerce algılanma şekli ve etkileri, müşterilerle
iletişimde renklerin rolü incelenmektedir. Çalışma tanımlayıcı bir çalışmadır.
Görsel İletişim, Pazarlama İletişimi ve Renk İlişkisi
İletişim; düşünce ve duyguların, bireyler, toplumsal kümeler, toplumlar
arasında söz, el-kol devimi, yazı, görüntü v.b. aracılığı ile değiş tokuş edilmesini
sağlayan toplumsal etkileşim sürecidir (www.tdk.gov.tr).
En genel özetleme ile “karşılıklı bilgi alışverişi” şeklinde tanımlanabilen
iletişim sözlü ve sözsüz iletişim olarak ikiye ayrılabilir. Sözsüz iletişim
kapsamında yer alan görsel iletişim ise “görüntülerden oluşan bilgilerin değiştokuşu”
biçiminde tanımlanabilir. Taraflar arasındaki bilgi alış verişinde bazen
sadece sözler yeterli olabilirken bazen de görsel öğelere gereksinim
duyulmaktadır. Gestalt kuramcıları ve bildirişim kuramcıları; insanoğlunun dış
dünyaya ait bilgilerin %85’ini görme aracılığı ile edindiğini ve bu nedenle de
insan ile çevre, insan ile ürün arasındaki ilişkilerin odak noktasının görsel iletişim
ve estetik algılama olduğunu belirtmektedirler (Mehmeti, 2003, s.116).
Nesnel çevrenin algılanmasında ilk basamak görme olayıdır (Uçar, 2004,
s.59). İnsanlar konuşmayı öğrenmeden önce görmeyi öğrenirler, dolayısıyla görsel
iletişim konuşarak iletişimden önce gerçekleşir ve görsel olmayana göre daha
etkileyici ve ikna edicidir. Çünkü insanlar öğrendiklerinin %1’ini deneyerek,
%2’sini dokunarak, %4’ünü koklayarak, %10’unu duyarak ve %83’ünü
çevresindeki olayları gözlemleyerek öğrenmektedirler (Işık vd, 2006, s.99).
Üzerinde 100 den fazla dil ve 5000 dolaylarında diyalektin kullanıldığı bir
dünyada görsel iletişim hızlı ve kolay bir iletişim biçimidir (Uçar, 2004, s.59).
Dünyanın pek çok yerinde aynı olan trafik işaret ve levhalarının farklı diller
konuşan insanlar tarafından aynı şekilde algılanması ve anlamlandırılması görsel
iletişimin güçlülüğü açısından örnek olarak verilebilir.
Görsel sanatların bir çeşit müziği olarak kabul edilen renk, en güçlü
iletişim araçlarından biridir (Öztuna, 2007, s. 88) .Çünkü iletişimde pek çok insan
verilen mesajı okumaya ve tepki göstermeye başlamadan önce renkleri görür. Bu
nedenle görsel iletişimin temel unsurlarından beklide en önemlisi renktir
denilebilir.
Hayatımızda her şeyin içinde var olan, düşünce ve duyguları uyandıran,
motivasyonu arttıran, satın alma alışkanlıklarımız üzerinde önemli etkileri olan
renkler, işletmelerin de tüketicileri ile görsel iletişiminde önemli olan ve çokça
üzerinde durduğu, pazarlamada bir mesaj iletme aracıdır. Renkler ile ürün,
ambalaj, marka, reklam, mağaza dizaynı, logo gibi pazarlama iletişiminin önemli
öğelerine şekil vermek mümkündür (Mehmeti, 2003, s.121). Pazarlama iletişimi;
işletmelerin hedef tüketicilerinin tutum ve davranışlarını istenen yönde
güçlendirmeyi veya davranış değiştirmeyi amaçlayan yeni tutum ve davranış
oluşturmayı hedefleyen ikna edici iletişim sürecidir (Babacan, 1998). Pazarlama
iletişim sürecinde renkler ve kullanımının müşterinin dikkatini çekme ve algılama
açısından önemi büyüktür.
Pazarlama İletişiminde Renklerin Rolü
Soyut kavramları ve düşünceleri simgeleştiren (sembolize eden), hayal
dünyasını, istekleri ve arzuları, dışa vuran; zaman ve mekanı hatırlatan; duygusal
ve görsel yanıtlar üreten renk; aynı zamanda, kurumsal kimliklerin ve markaların
ana yapısal öğesi olarak işlev gösterir; ikna etmede, iletişim kurmada ve bir ürüne
insanların ilgisini çekmede önemli bir rol oynar (Öztuna, 2007, s. 91).
Renkler; insanların duygusal, zihinsel ve fiziksel yapılarını etkilemekte
yani insan psikolojisi üzerinde etkili olmaktadır. Pazarlamada tüketicilerin satın
alma davranışını etkileyen faktörlerden biri de psikolojik (öğrenme, güdülenme,
algılama, tutum, kişilik) faktörlerdir. Renk, psikolojik faktörlerden algılama ile
ilgilidir. Algılama, iletilerin izleyiciler tarafından duyu organları aracılığıyla
farkına varılma süreci, görsel algılama ise, insanın bilinç düzeyindeki
davranışlarının en temel belirleyici öğesidir ve gerçekliğin algılanmasında diğer
tüm duyu organlarının yanında en temel olan görsel algıdır
(www.fotografya.gen.tr). Algı; çevrenin, insanların, nesnelerin, kokuların,
seslerin, hareketlerin, tatların ve renklerin gözlemlenmesi ile ilgilidir (Odabaşı ve
Barış, 2003, s.128). Tüketiciler hayatları boyunca pek çok kez ürünler,
ambalajları, mağaza dizaynı, reklamlar ve buralarda kullanılan renklerle yüz yüze
gelmekte ve algılama sürecinde bu uyaranlardan etkilenmektedir. Renk uyaranı
tüketicinin algısında önemli bir yere sahiptir (Engel vd.,1995, s.494). Renklerin
insanlar üzerindeki bu psikolojik etkileri nedeniyle işletmeler pazarlama çabaları
içerisinde ürün ambalajından başlayıp, reklama, mağaza atmosferine kadar pek
çok konuda renk ve kullanımına dikkat etmek durumundadır. Yapılan
araştırmalar; nesneleri % 3 dokunarak, % 3 koklayarak, % 3 tadarak, % 13
işiterek, % 78 görerek algıladığımızı göstermekte ve 9 saniye içinde seçimi
etkileyen en önemli unsurun renk olduğunu ortaya koyarak (Marketing Türkiye,
2004, s. 28), tüketici davranışları açısından görsel iletişimin önemi ortaya
koymaktadır.
Renklerin Genel Algılanışı
RENK ALGI PAZARLAMA
ÖRNEKLERİ
Kırmızı Güçlü, tehlikeli, heyecanlı,
sıcak, şehvetli, dışa dönük
Nestle, Cocacola
Yeşil Serin, sakin, doğal Clinique Kozmetik, Sevenup,
Garanti Bankası
Mavi Serin-sakin, hüzünlü,
saygıdeğer, otoriter
Davidoff Cool Water
Parfüm, Big Blue IBM,
Nivea
Siyah Soğuk, prestijli, sofistike Johny Walker Black Label
viski, Eti Negro
Sarı ve Altın
Sarısı
Lüks, zengin Ona Ayçiçeği Yağı, Gold
Kart
Portakal Sıcak, doğal, samimi Advantage Kart, Lancaster
Güneş Ürünleri
Mor Asalet, imparatorluk Milka, Silk Cut Sigara
Şeffaf Temiz, saf-katıksız Palmolive Duş Jeli, Clearchoice
Ağız Yıkama Suyu
Kaynak: Yavuz Odabaşı - Gülfidan Barış , Tüketici Davranışı, 2003, s.139.
Renkler ışıkla birlikte var olurlar ve izleyen üzerinde birçok değişik
duygular uyandırabilirler. Bunların bir bölümü kişisel, bir bölümü genellenebilir
duygulardır. Kırmızı, sarı ve turuncu sıcak renkler; mavi, yeşil ve mor soğuk
renkler olarak kabul edilir. Sıcak renklerin uyarıcı, soğuk renklerin ise gevşetici
ve dinlendirici olması genellenebilen duygulara iyi bir örnek oluşturur (Becer,
2005, s. 57).
Tüketiciler her gün reklam vb. yollarla yüzlerce farklı ve benzer ürün ile
karşılaşmaktadır. Ürün ile tüketici arasındaki iletişimi sağlayan ve ürünü tanıtan
ambalajdır ve tüketici ürünü ambalajla birlikte değerlendirir. Ambalaj burada satış
elemanı görevi görerek ürün ile ilgili bilgiyi tüketiciye sağlamaya yarar. Ambalaj
tasarımının öğeleri renk, tipografi, biçim ile imajdan oluşur (Ampuero ve Vila,
2006, s. 104) ve renk “dikkat çekme, ilgiyi arttırma, prestij kazandırma”
özellikleri ile satışı arttıran en önemli tasarım öğesidir (Mehmeti, 2003, s.120).
Ürünün yapısına uygun seçilen renklerle, uyumlu yazı ve biçimlerle tasarlanmış,
çekici, güzel görünümlü bir ambalaj, tüketiciyi olumlu yönden etkiler
(www.grafist.net). Ayrıca renkler ile ürünün ambalajına ve markasına diğer
ürünlerden ayırıcı bir özellik kazandırmak mümkündür. Kodak sarısı, Fuji yeşili,
Coca Cola’nın kırmızısı, Hershey’in koyu kahverengisi, Bayer aspirinin yeşili
bütün dünyada ürünü, ambalajını ve markasını renklerle güçlendirmenin önemli
örneklerindendir (Meyers ve Lubliner, 2003, s.207). Ambalajda kullanılan fon
rengi, fonun bir kısmına hakim olacak renk, ürünün bir özelliğine dikkat çekecek
renk veya fotoğraf ve illüstrasyonda kullanılan renk, ürünün imaj iletişiminde
önemli rol oynamaktadır (Marketing Türkiye, 2004, sayfa:10)
Benzer şekilde renkler mağazaların imajını da etkiler. Sıcak renkler,
müşterileri uyarır ve onları mağazaya çeker. Soğuk renkler ise onları sakinleştirir
ve huzur verir. Bu nedenle pahalı ürünlerin satıldığı mağazalarda soğuk renkler
kullanılarak tüketicilerin huzursuz olması engellenebilir ve ürünleri rahatlıkla
inceleyebilecekleri bir ortam yaratılabilir (Arslan, 2004, s. 99). Tüketicilerin ürün
seçmek ve satın alma kararına yardımcı olabilmek için mağazalarda rahat, pozitif
ve memnuniyet veren bir atmosfer yaratmada renkler önemlidir, örneğin Bellizzi
ve Hite (1992) yaptıkları araştırmada mağaza atmosferi için mavi rengin kırmızı
renge göre daha arzu edilen, rahatlatan bir renk olduğunu saptamışlardır. Gençlere
ve çocuklara yönelik mağazalarda ise sıcak renklerin kullanılması hedef kitlenin
dikkatini çekmek açısından önemlidir. Psikologlar rengin insan duygularına
biçimden daha yakın olduğunu söylemektedir. Pazarlamacılar bu nedenle
tüketicilerin renklere yönelik tercihlerine dikkat etmek durumundadırlar.
Renklerin insan psikolojisi üzerindeki etkileri ve pazarlama iletişimi faaliyetlerine
yönelik yansımaları şöyledir:
Beyaz: Sadeliği, doğruluğu, temizliği temsil etmektedir. Olumluluk, saflık,
barışçıl ve kabul edici ifadelerinin bir yansıması olarak beyaz; ışık, bilgi, aydınlık,
nur gibi olumlu ve erdemli değerlerle örtüştürülmüştür (Uçar, 2004, s. 48).
Pazarlama iletişiminde beyaz; temizlik, saflık, hastane, hijyen, kış ve dinginlik
çağrıştırması dolayısıyla bu gibi ürünlerle uyum içinde kullanılabilmekte ve
özellikle dondurulmuş gıda ürünlerinde saflığı temsil eden maviye, buzu ve
sağlıklı kalmayı ifade eden beyaz eşlik etmektedir (Mehmeti, 2003, s.123). Ayrıca
gıda ürünlerinde beyaz renk azaltılmış kaloriyi çağrıştırmaktadır (Arslan, 2004, s.
Siyah: Şık, sofistike, prestij, soğuk, gizem, hırs ile ilişkilendirilir. Otorite
ve gücün rengidir (www.precisionintermedia.com). Siyah aynı zamanda
melankoli, umutsuzluk, yasa dışılık ve düş kırıklığının da rengidir; batı kültüründe
ölümü ve matemi sembolize eder (Uçar, 2004, s. 50). Giyimde güç ifade ederken,
yüksek teknoloji içeren elektronik eşya ile düşünülen bir renktir (Arslan, 2004, s.
Kırmızı: Gözümüzün en iyi algıladığı sıcak bir renk olan kırmızı; güç,
tehlike, tutku, heyecan, cinsellik, dışa dönüklüğü çağrıştırır. Dalga boyu yüksek
bir renk olduğundan dikkat çekicidir (Uçar, 2004, s. 51). Pazarlama iletişiminde
kırmızı, ürüne enerjik bir kimlik vermesi (Mehmeti, 2003, s.126) ve iştah açması
(Sahilli, 2005, s.57) sebebiyle gıda firmalarının çok kullandığı bir renktir. Coca
Cola, McDonald’s, Burger King, Nestle vb firmalar fast food lokantalarında,
logolarında ve mağaza dekorasyonunda bu rengi seçmektedirler. Casinolarda
kırmızı renklerin tercih edilmesi ve kullanılmasının müşterilerin daha fazla kumar
oynamasına, daha çok risk almasına sebep olduğu belirlenmiştir (Grossman ve
Wisenblit, 1999, s.80). Reçel, jöle ve kutulanmış meyve gibi ürünlerde tatlı ve
enerjik bir imaj yaratmak amacıyla bu ürünlerin ambalajlarında canlı kırmızı
kullanılmaktadır (Mehmeti, 2003, s.126).
Mavi: Serinlik, sakinlik, sadakat, güveni temsil eden mavi renk
dinlendirici renktir ve yatıştırıcı etkiye sahiptir. Madden ve arkadaşları mavi
rengi; sağlık, dürüstlük ve güvenle ilişkilendirmiş ve bankaların logolarında ve
levhalarında mavi rengi kullanmalarının da bununla ilgili olduğunu belirtmişlerdir
(Madden vd., 2000,s.90). Mavi, insan gözünün görme oranının en düşük olduğu
renktir ve uzmanlar mavinin insanlar üzerinde yarattığı huzur ve sakinlik
duygusunu da buna bağlamaktadır (Marketing Türkiye, 2004, s.27). Diş doktorları
muayenehanelerinin duvarlarını maviye boyayarak hastalarının korkularını
azaltmaya ve onları sakinleştirmeye çalışırlar (Grossman ve Wisenblit, 1999,
s.80). Temizlik ve saflık imajı yaratmak için genellikle pek çok su ambalajında
mavi renk esastır ve yine ambalaj tasarımında soğuk ve tazelik etkisi
yaratılmasının esas olduğu durumlarda, örneğin yoğurt gibi ürünlerin ambalaj
tasarımlarında mavi ve lacivert tonlarının kullanıldığını görürüz (Uçar, 2004, s.
Renkler ve Anlamları
Aktif, heyecan verici, Dingin, soğuk,
vahşi, sıcak, soylu, pasif,
canlı, çarpıcı, şiddetli sakin, durgun
Anlamlar
Renkler
Kırmızı Altın Siyah Mavi
Turuncu Kahverengi Yeşil
Sarı Mor Beyaz
Kaynak: Thomas J. Madden vd., “Managing Images in Different Cultures: A Cross-National
Study of Color Meanings and Preferences” Journal of International Marketing, 2000, 8,4, s.99.
Mor: Soyluluk, itibar, zenginlik, gösteriş, gurur, ihtişam ile
ilişkilendirilmektedir. Mor rengin bazı ülkelerde pahalılığı çağrıştırdığı
bilinmektedir (Madden vd., 2000, s.90). Bakteri öldürücülük hissi yaratması
sebebiyle mor ve tonları deterjan ambalajlarında sıklıkla kullanılmaktadır, ayrıca
morun bir tonu olan leylak renginin yumuşak tonlar ve pastel gölgeler aracılığı ile
özen ve yumuşaklık hissi yaratması nedeniyle yine bu renk ambalajlarda tercih
edilirliği arttırmaktadır (Mehmeti, 2003, s.127).
Yeşil: Tazelik, serinlik, büyüme, yeniden doğuş, huzur, güven, bahar ve
canlılığı çağrıştırmaktadır. Yeşil doğadaki yaygınlığı sebebiyle gıda
ambalajlarında tazelik ve doğallık etkisi vermek için sıkça kullanılmaktadır (Uçar,
2004, s.55). Çevre dostu bir imaj oluşturmak isteyen firmalar ürün ambalajlarında
yeşil rengi kullanmaktadır, ayrıca kutulanmış ve dondurulmuş sebze
ambalajlarında canlı ve doğal bir etki oluşturması sebebiyle yeşil renk tercih
edilmektedir (Mehmeti, 2003, s.130). Yeşil yaratıcılığı ortaya çıkarmada etkilidir,
batıdaki büyük otellerin mutfaklarında duvar rengi aşçıların yaratıcılığını
arttırmak için yeşile boyanmaktadır (Sahilli, 2005, s.58).
Sarı: Sıcaklık, canlılık, neşe, parlaklık çağrıştıran sarı renk altının ve
güneşin rengidir. Mağaza tasarımlarında sıcaklık ve samimiyet yaratmak için
tercih edilir. Renklerin en sıcak olanıdır; görünebilirlik niteliği, sarının bir dikkat
rengi olarak kullanılmasında yardımcı olmuştur; ayrıca sarı ambalaj tasarımında
neşeli ve keyifli bir etki elde etmek için kullanılmaktadır (Uçar, 2004, s. 52-53).
Sarı geçiciliğin ve dikkat çekiciliğin rengidir. Dikkat çekmesi ve geçici oluğunun
anlaşılması için tüm dünyada taksiler sarı renklidir, benzer şekilde araba kiralama
firmaları logolarında sarı rengi kullanarak ürünün geçici olduğunu, geri
getirilmesi gerektiğini anlatmak istemektedir
(http://ilef.ankara.edu.tr/reklam/yazi).
Turuncu: Gençlik, dinamizm, umut, arkadaşlık ve eğlenceyi ile
ilişkilendirilir. Turuncu, kırmızı kadar agresif olmadan cesur olabilen, sarı kadar
havai olmadan parlak olabilen son derece dikkat çekici bir renktir (Marketing
Türkiye, 2004, s.29). Dikkat çekici olması sebebiyle pek çok firmanın logosunda
canlılık ve dinamizmi ifade etmek üzere kullanılmaktadır. Glaxo Welcome ve
SmithKline Beecham birleşerek, kendilerine cool ve klinik bir hava veren mavi ve
yeşil renkli logolarını, kendilerini daha iyi hissetmelerine, daha uzun yaşamalarına
yardım etmeyi amaçlayan stratejilerine uygun olması için parlak bir turuncuyu
tercih etmişlerdir (Marketing Türkiye, 2004, s.29). Turuncu renk ucuzluğu
çağrıştırmaktadır (Madden vd., 2000, s.90). Dolayısı ile yüksek kalitedeki
ürünlerin logosunda, etiketlerinde v.b turuncu renk kullanılmamalıdır (Arslan,
2004, s. 100).
Renkler farklı kültürlerde farklı anlamlar taşır yani ülkelere göre renklere
verilen anlamlar değişmektedir, bu nedenle de renklerin anlamlarını
genelleştirmek mümkün değildir. Örneğin Çin’de beyaz; dürüstlük ve erdemi, sarı
ise güveni temsil eder; Hint kültüründe siyah, sıkıntı ve kasveti, kırmızı hırs ve
arzuyu çağrıştırır (Grossman ve Wisenblit, 1999, s.81). Batı’da yeşil umudu,
beyaz saflığı, siyah matemi, kırmızı aşkı ve devrimi, sarı ise nefreti simgeler
(Grossman ve Wisenblit, 1999, s.80 ). Mavi, zenginlik ve güven; gri, kuvvet,
ayrıcalık ve başarı; turuncu, ucuzluk; mor, asil ve ağırbaşlı; sarı, neşeli; siyah,
kuvvetli ve hükmeden anlamına gelmektedir (Madden vd., 2000, s.90).
Sonuç
İnsan yaşamında önemli bir yere sahip olan iletişimin bir biçimi olan
görsel iletişim, pazarlamada da tüketici davranışları açısından bakıldığında önem
taşımaktadır. Görsel iletişimin en önemli araçlarından biri de aynı zamanda bir
tasarım öğesi olan renktir.
Renklerin fizyolojik ve psikolojik etkileri olduğu bir gerçektir. Çeşitli
zamanlarda ve farklı araştırmacılar tarafından yapılan araştırmalar renklerin
tüketici davranışlarında belirleyici olduğunu ortaya koymaktadır. Renkler
öncelikle görsel olarak dikkat çekiciliği sağlayarak tüketicinin ürüne yönelmesini
sağlarken, alışveriş yapılan ortamların renkleri de tüketici davranışlarına
yansımaktadır. Özellikle kurum kimliği, mağaza dekorasyonu ve ürün
ambalajlarında bu yansıma daha net bir biçimde görülmektedir.
Ürün grubuna ve hedef kitleye yönelik olarak seçilen renklerin doğruluğu
ya da yanlışlığı, tüketicin satın alma eylemine olumlu ya da olumsuz olarak nasıl
yansıdığı ve bu yönüyle renklerin pazarlama iletişimine etkisini ortaya koymak
üzere bundan sonra yapılacak çalışmayı saha çalışması ile desteklemek ve
zenginleştirmek daha iyi sonuçlar almak için gereklidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder