AŞK TANRIÇASI İNANNA VE KUTSAL EVLENME ÖYKÜSÜNÜN ÖZETİ
  Sümer şairlerne göre Tanrıça İnanna, toplumun süsü, Sümer'in neşesidir. Ay Tanrısı Nanna'nın kızıdır. Akad'larda İştar, Musevlerde Astarte, Yunanda Afrodt, Roma'da Venüs adını taşıyarak yüzyıllar boyu çeştl toplumların efsanelernde yaşamıştır. Venüs yıldızını temsil etmektedr. İnanna'yı Sümerller yarattı. Kadınlarda izledklerini, görmek istedkleri bütün nitelikleri, onun şahsında toplamışlar, onu yüceltmş, ona tapmış ve hakkında yığınlarla şiir, hkâye yazarak ölümsüzleştrmişlerdr. O, güzellğn, şuhluğun, çekclğn, şefkatn, hırsın, kavganın, önderlğn, kurnazlığın ve en önemls bereketn ve çoğalmanın sembolü olmuştur. Öykülernde Kabl le Kan'n tartışmasını, Leyla le Mecnun'un sevşmesn, çobanların erşlmes güç aşklarını, kadının fettanlığını, nsafsızlığını, erkeğn hayranlığını, umursamazlığını, kardeş sevgsnn en yücesn görüyoruz. İnanna göğe, yere egemend. Tanrıların en üstünü Enll'e stedğn yaptırmayı, en akıllısı Enk'y aldatmayı başarmıştır. Aşkı ve seksyle, nsanlara, doğaya yenlenme, çoğalma gücü vermş, adına yapılan tapınaklarda, onun yerne seks görev yapmak çn Sümer'n en saygın kadınları yarışmışlardı. Sümer şarlerne, ozanlarına btmez, tükenmez br lham kaynağı olmuş, onun çn yazılan öyküler, çvyazısıyla ölmez klden tabletler üzerne yazılarak zamanımıza kadar ulaşmıştır.     Bu hkâyelerden en önemls ve yaygın olanı, İnanna le Çoban Tanrısı Dumuz'nn, ülkeye bereket sağlayan evlenmesdr. Sümer'de bereket kültü nasıl ve nçn doğmuştu?
Sümer ekonoms tarım ve hayvancılık üzerne kurulmuştu. Ürünler ne kadar bol olursa halkın zengnlğ ve rahatı o kadar çok olacaktı. Ürünlern bolluğu toprağın ve dölyatağının verml olmasına bağlıydı. Bu da cnsel stek ve güç le olablecekt. Sümerller cnsel güce "kalbn suyu" demşlerd. MÖ 3000 yıllarında, Sümer düşünür ve dn blmcler, Sümer'n önde gelen şehrlernden Uruk'un baştanrıçası olarak kabul ettkler sevg kaynağı, çekc ve fettan İnanna'yı kralları le evlendrrlerse, onların vermllk gücünün ülkelerne bolluk ve bereket getreceğn düşünmüşlerdr. Bunun çn Sümer kral lstesne göre, Uruk'un dördüncü kralı Dumuz'y Çoban Tanrısı yaparak Tanrıça İnana le evlenmek üzere seçmşlerdr. Bundan sonra Sümer'n şar ve ozanları bu konuyu, bazıları açık saçık olan yüzlerce satırlık şrlerle anlatarak, çalgılar eşlğnde söyleterek dnlernn öneml br töres halne getrmşlerdr. Kutsal evlenme öyküsü aşağıdak bölümlerden oluşuyor: 1) Tanrıça'nın Dumuz'y koca olarak seçmes. 2) Evlenmeler. 3) Tanrıça'nın yeraltına gtmes. 4) Tanrıça'nın yeraltından kurtulup yerne kocası Dumuz'y göndermes. 5) Kocasını baştan çıkaran kızın öldürülmes. 6) Dumuz'nn yeraltından kaçması. 7) Dumuz'nn rüyası. 8) Dumuz'nn tekrar yeraltına götürülmes. 9) Dumuz'nn kız kardeş Tanrıça Geştnanna'nın, kardeş yerne yarım yıl yeraltında kalmayı kabul ederek, Dumuz'y yarım yıl çn kurtarması. 10) Her lkbaharda yeraltından çıkan Dumuz le İnanna'nın brleşmes. 11) Bu brleşmenn, ülkenn kralı le yüksek düzeyde br rahbenn evlenmesyle sembolze edlmes ve bununla başlayan yen yıl çn kutlama şenlkler. Bu evlenmeye at brbrnden değşk şrler var. Bunlar ya çeştl ozanlar tarafından ya da çeştl çağlarda yaratılan şrler. Bunlardan brne göre, İnanna le çftç, çoban, balıkçı ve kuş avcısı evlenmek styor. İnanna, evlenmeye hazır olunca onları çağırıyor. Çftç gelrken henüz bçlmş arpa, çoban taze süt ve kaymak, avcı çeştl kuşlar, balıkçı da sazan balığı getryor. Tanrıça, bunların çnden Çoban Tanrısı Dumuz'y seçyor. Başka br şre göre, İnanna'nın kardeş Güneş Tanrısı Utu, kardeşne Dumuz'yle evlenmesn öneryor. Tanrıça, önce çftç Enkmdu le evlenmek styor, sonradan Dumuz'y seçyor. Dumuz sevglsnn kapısında kapının açılmasını beklerken, İnanna, annes Tanrıça Nngal'e ne yapması gerektğn soruyor. O da kızma, bu adamın y br koca olableceğn, gynp süslenp kapıyı açmasını söylüyor. Tanrıça söylenen yapıp kapıyı açıyor. Dumuz kapıda onu ay gb parlak görünce sarılıp öpüyor ve övgü dolu sözler söylüyor. Tanrıça da kadınlık organını gök teknesne, yen doğan aya, sürülmemş tarlaya benzetyor ve sürülmemş bu tarlayı kmn süreceğn soruyor. Dumuz kendsnn süreceğn söylüyor. Bundan sonra düğün hazırlıkları başlıyor. Br şre göre Tanrıça çn taze hurma toplanıyor. İnanna, kralçelk haznesne sokuluyor. Kendsne yaraşacak çeştl mücevherler seçyor. Gynp süslenyor. Her tarafına güzel kokular sürüyor. Gözlern kömürle boyuyor. Dğer taraftan lacvert taşlarla süslü, beyaz çarşaflı br yatak hazırlanıyor. Yatağın etrafına sedr kokuları serplyor. İnanna kralçelk yatağına davet edlyor. O yatağı açıyor ve sevglsn, "yatak hazır, yatak sen beklyor" dyerek yatağa çağırıyor. Dumuz, br eln İnanna'nın kalbne koyarak "El ele uyumak tatlıdır, kalp kalbe uyumak daha tatlıdır" dyor. İnanna, Dumuz'nn kendsne yaptıklarını anlatıyor: Sevml elyle   kalçalarını, saçlarını okşuyor. Eln kadınlık organına koyuyor. Kara teknesn kremle doldurarak onu sevyor. Daha sonra İnanna "Brlkte olmaktan zevk duyduk, o benmle neşelend, benm tatlı sevglm kalbme yaslanarak dl oyunlarıyla ell defa yaptı" dyor. Büyük br aşk ve zevkle başlayan bu evllk ne yazık k, İnanna'nın yeraltı dünyasına gtmes le acı br duruma dönüşüyor. Şr tarzında yazılmış bu uzun öyküde, İnanna, Yeraltı Tanrıçası olan kız kardeş Ereşkgal' görmeye gder. Ereşkgal, İnanna'nın yeraltı dünyasına sahp olmak stedğn düşünerek yeraltı kuralına göre onu br cesede dönüştürür. Dğer taraftan kardeşnn kocası Dumuz'y baştan çıkarsın dye, yeryüzüne br kız gönderr. Tanrıça, vezr Nnşubur'un yalvarmasıyla Blgelk Tanrısı Enk tarafından kurtarılırsa da, yerne brn bırakması gerekmektedr. İnanna, yanında cnlerle, yerne brn bulmak üzere şehr şehr dolaşmaya başlar. Gttkler yerlerdek Tanrılar, İnanna'nın yeraltında kalmasının üzüntüsüyle çuval elbseler gymş, tozlar çne bulanmışlardır. Tanrıça kıyamaz hçbrn vermeye. Nhayet Uruk şehrne geldklernde, kocasını en y gysler çnde, başında tacı ve kucağında br kızla tahtında kurulmuş olarak gören Tanrıça, brdenbre çok kızarak "Alın götürün bunu!" der. Cnler, Dumuz'y yakalar; döverek, hırpalayarak, sürükleyerek yeraltına götürürler. Kızı da Tanrıça öldürtür. Dumuz, orada Güneş

Tanrısı Utu'ya kendsn kurtarması çn yakarır. O da Dumuz'nn eln ayağını yılana çevrerek kaçmasını sağlar. Fakat, cnler arkasını bırakmazlar. Kardeşnn evne saklanır, orada tanı yakalanacağı zaman kırlara kaçar. Kardeşne onun yern söylemes çn şkence yaparlarsa da, söylemez. Dumuz, kırda uyurken br rüya görür. Rüyasını, rüya yorumlayıcısı olan kardeş Tanrıça Geştnanna'ya anlatır. O da büyük br üzüntüyle onun yne yakalanacağını söyler. Gerçekten de yakalanıp yeraltına götürülür. Yaptığına çok pşman olan, fakat kocasının cezasız kalmasını stemeyen İnanna'nın yardımıyla Geştnanna, Tanrılar meclsnden kardeş yerne yarım yıl yeraltında kalmayı steyerek, yarım yıl kardeşnn yeryüzüne çıkmasını sağlar. Dumuz, yeryüzüne bahar zamanı çıkarak karısıyla brleşr. İşte bu brleşme sunucu yeryüzünde bütün btkler yerden fışkıracak, hayvanlar yavrulayarak, yumurtlayarak çoğalacak, her tarafa bereket gelecek dye düşünmüş Sümer dncler ve o günü yen br yılın başlangıcı olarak kabul etmşler. Bu brleşmey, ülkenn kralıyla yüksek düzeydek br rahbey her yen yılda büyük şenlklerle evlendrerek sembolze etmşlerdr. Törenlerde Tanrıça yerne geçen rahbe, Tanrı yerne geçen kralın brbrlerne söyleyecekler sevg, aşk, tutku dolu şrler yazılmış, bunlar çeştl çalgılar eşlğnde çalınmış, söylenmştr. Bu şrler, Tevrat üzernde çalışan blgnler yüzyıllar boyu büyük br meraka düşüren br konunun aydınlığa çıkmasını sağlamıştır. Tevrat'ta "Süleyman'ın Şarkılar Şarkısı" bölümünde çok sayıda açık saçık aşk şr vardır. "Bunlar tarh değl, dnle de lgl görülmüyor, neden bu dn ktabında bulunuyor?" sorusu araştırmacıları devamlı düşündürmüştür. Klse papazları İsa'yı seven, klsey sevlen, İbranler se Yahve'y seven, İsral' sevlen olarak yorumlamışlardır. 19. yüzyılda se, bunun, Flstn düğünlernde yapılan törenlerle lgl olduğu söylenmştr. Kutsal evlenme şrler, özellkle bu yüzyılın knc yarısından sonra okunup çözüldükçe, bunların "Süleyman'ın Şarkılar Şarkısı" bölümündek şrlere çok benzedğ görülmüştür. Bu bölümün Tevrat'ın en son elden geçşnde ble çıkarılmaması, İsral'de bereket kültü etksnn henüz tamamıyla slnmedğn gösteryor. Öykünün zler Ugart, Fnke, Kenan ve Yunan efsanelernde de bulunmaktadır. İsral'e Mezopotamya'dan doğrudan doğruya ve Surye yoluyla geçmştr bu kült. Kutsal evlenme törenler İslam dünyasında da z bırakmıştır. Hırstyanlar arasında İsa'nın yeryüzüne çıkması, bereket getrmes nancına dayanan ve yumurtalarla kutlanan, Almanya'da Ostern, İngltere'de Easter yortusuyla, halkımız arasında Hızır le İlyas Peygamber'n brleştğ düşünülen hıdrellez şenlkler bu kutsal evlenme törennn br uzantısı sayılablr. Takvmmzde yer alan Temmuz ayının adı da Dumuz'den gelmektedir